Wiedza to zasób, który pozwala podejmowanie skutecznych decyzji, który odpowiada na pytanie “jak zrobić”. Wiedza może być indywidualna człowieka, ale może też być zbiorowa lub organizacyjna.
Wiedza indywidualna to wiedza, którą człowiek ma w swojej głowie;
Wiedza zbiorowa to wiedza, którą posiada grupa (patrz Community of Practice).
A gdzie jest wiedza organizacyjna?
To zależy jaka wiedza. Są dwa rodzaje wiedzy w organizacji – jawna i niejawna.
Wiedza niejawna (tacit) to wiedza, która jest w głowach pracowników. To ich doświadczenie, umiejętności, intuicja, relacje interpersonalne. To wiedza, którą ludzie nabywają bezpośrednio przez naukę lub doświadczenie. Jest przypisana do człowieka.
Żeby mieć do niej dostęp, to właściciel musi chcieć się podzielić tym co wie. A nawet jeśli chce to może też zapomnieć, coś pokręcić albo przeinaczyć. Za to dostęp do tej wiedzy jest najszybszy i jest zawsze aktualna.
Słaba strona? Może zniknąć razem z właścicielem. No i korzystanie z wiedzy „tacit” firmy jest losowe, a decyzje takie, jaka wiedza w danej chwili za nimi stała. Raz lepsze, raz gorsze.
Częściowo można wiedzę tacit (zapisaną w głowach ludzi), przechwycić i zakodować. Ale tylko częściowo, bo ludzie wiedzą więcej niż potrafią powiedzieć i potrafią powiedzieć więcej niż napisać. Jeśli jednak uda się tę wiedzę przechwycić i zakodować, to dostęp do niej będzie możliwy na wieki wieków.
Ta wiedza przechwycona od ludzi i zakodowana, to wiedza explicit organizacji.
To mogą być na przykład: Wskazówki; Listy kontrolne; Poradniki; Instrukcje; FAQ; Procedury; Materiały szkoleniowe.
Ale uwaga: nie każdy dokument zawierający informacje jest wiedzą. Jeśli zawartość dokumentu nie pomaga w podejmowaniu decyzji czy skutecznych działań, to jest to jedynie informacja, nie wiedza. Wiedza to więcej niż informacja. Wiedza to informacja, która pozwala na podjęcie decyzji. Wiedza to coś, co pozwala informację interpretować. To doświadczenie. Wiedza to know-how. To trzeba rozróżnić. Raporty projektowe, opisy stanowisk etc. – nie są wiedzą, to informacje.
Słaba strona wiedzy jawnej (explicit)? Może się zdezaktualizować.
Dwa rodzaje wiedzy. Obie ważne. Do każdej z nich należy podejść inaczej, aby ją przenieść od człowieka do człowieka.
